در سال‌های اخیر، پیشرفت‌های چشمگیری در حوزه تصویربرداری پزشکی صورت گرفته است. یکی از این دستاوردها، اسکن PET/MRI است که با ترکیب دو فناوری پیشرفته PET و MRI، امکان تشخیص دقیق‌تر و بهتر بسیاری از بیماری‌ها را فراهم می‌کند.
مرکز تشخیصی درمانی فرجاد، با بهره‌گیری از تجهیزات مدرن و تیمی مجرب، این خدمت را به مراجعین عزیز ارائه می‌دهد. در این مقاله، قصد داریم شما را با این فناوری نوین آشنا کنیم و تمامی نکاتی که پیش از انجام اسکن PET/MRI باید بدانید را با زبانی ساده و روان شرح دهیم.
PET MRI پت ام آر آی چیست؟
اسکن PET/MRI (Positron Emission Tomography / Magnetic Resonance Imaging) یک روش ترکیبی تصویربرداری پزشکی است که تصاویر دقیق و چندبُعدی از بافت‌ها و اندام‌های بدن ارائه می‌دهد.
در این فناوری، از دو تکنیک تصویربرداری همزمان استفاده می‌شود:
- PET: با استفاده از یک ماده ردیاب رادیواکتیو، فعالیت متابولیکی بافت‌های بدن را نشان می‌دهد و به شناسایی سلول‌های غیرطبیعی کمک می‌کند.
- MRI: تصاویر بسیار واضحی از ساختارهای داخلی بدن از جمله مغز، ستون فقرات، بافت‌های نرم و اندام‌ها ارائه می‌دهد.
ترکیب این دو روش به پزشکان امکان می‌دهد که هم ساختار و هم عملکرد بافت‌ها را به‌صورت همزمان مشاهده کنند، موضوعی که در بسیاری از بیماری‌ها اهمیت ویژه‌ای دارد.
PET MRI چه کاربردهایی دارد؟
PET/MRI در تشخیص و پایش طیف وسیعی از بیماری‌ها کاربرد دارد. برخی از مهم‌ترین کاربردهای آن عبارتند از:
۱. تشخیص و ارزیابی سرطان‌ها
- شناسایی تومورهای اولیه و متاستازها
- ارزیابی پاسخ به درمان
- پایش بیماری‌های عودکننده
۲. بیماری‌های مغزی
- تشخیص زودهنگام بیماری آلزایمر
- بررسی صرع و تعیین محل دقیق نواحی آسیب‌دیده
- تشخیص و ارزیابی تومورهای مغزی
۳. بیماری‌های قلبی
- ارزیابی بیماری‌های ایسکمیک قلب
- بررسی نارسایی قلبی
۴. بیماری‌های التهابی و عفونی
- شناسایی عفونت‌های عمقی
- بررسی بیماری‌های التهابی سیستمیک
مزایای اسکن PET/MRI نسبت به سایر روش‌های تصویربرداری
ترکیب فناوری‌های PET و MRI مزایای متعددی برای بیماران و پزشکان فراهم می‌کند:
دقت تشخیصی بالاتر
مطالعات نشان داده‌اند که PET/MRI می‌تواند ناهنجاری‌هایی را شناسایی کند که در اسکن‌های PET/CT معمولی قابل مشاهده نیستند. این امر بویژه در تشخیص بیماری‌های مغزی و برخی سرطان‌ها اهمیت دارد.
کاهش میزان تابش اشعه
یکی از مهم‌ترین مزایای PET/MRI کاهش میزان تابش اشعه نسبت به PET/CT است. در اسکن PET/MRI، بیماران حدود ۵۰٪ کمتر در معرض تابش قرار می‌گیرند که این موضوع به‌ویژه برای کودکان و بیماران نیازمند پایش مکرر اهمیت ویژه‌ای دارد.
صرفه‌جویی در زمان
انجام همزمان دو نوع اسکن در یک جلسه باعث صرفه‌جویی در وقت بیماران می‌شود و نیاز به مراجعه‌های متعدد را کاهش می‌دهد.
تصاویر با کیفیت بالا
MRI تصاویر بسیار واضحی از بافت‌های نرم بدن ارائه می‌دهد که در کنار اطلاعات عملکردی PET، پزشکان را در رسیدن به تشخیص دقیق‌تر یاری می‌کند.
آمادگی برای اسکن PET/MRI
برای اینکه اسکن PET/MRI با بهترین کیفیت انجام شود، رعایت برخی نکات پیش از اسکن ضروری است.
۱. تغذیه
- ۴ تا ۶ ساعت پیش از اسکن از خوردن غذا پرهیز کنید.
- نوشیدن آب مجاز است.
- چای و قهوه بدون شکر مجاز است، اما از مصرف نوشیدنی‌های شیرین خودداری کنید.
۲. ورزش
- از انجام فعالیت بدنی شدید ۲۴ ساعت پیش از اسکن خودداری نمایید.
۳. مصرف داروها
- داروهای روزمره خود را طبق دستور پزشک مصرف کنید، مگر اینکه دستورالعمل متفاوتی دریافت کرده باشید.
۴. شرایط خاص
- در صورت دیابت یا بارداری، حتماً پیش از انجام اسکن با مرکز تماس بگیرید تا اقدامات لازم صورت گیرد.
۵. فلزات در بدن
- پیش از اسکن باید درباره وجود ایمپلنت‌های فلزی، دستگاه‌های پزشکی یا هرگونه جسم فلزی در بدن به کادر درمان اطلاع دهید.
مراحل انجام اسکن PET/MRI
قبل از اسکن
- در بخش تصویربرداری، لباس بیمارستانی خواهید پوشید.
- هرگونه جواهرات و اشیای فلزی را باید خارج کنید.
- از طریق ورید بازو، ماده ردیاب رادیواکتیو (FDG) تزریق می‌شود.
- حدود یک ساعت منتظر می‌مانید تا ماده در بدن پخش شود.
در حین اسکن
- به اتاق اسکن هدایت می‌شوید. دستگاه PET/MRI شبیه یک تونل بزرگ است.
- به پشت روی تخت دراز می‌کشید و بی‌حرکت می‌مانید.
- در حین اسکن، ممکن است یک ماده حاجب از طریق ورید تزریق شود.
- صداهایی از دستگاه به گوش می‌رسد؛ از هدفون یا گوشی‌های محافظ استفاده می‌شود.
- مدت زمان اسکن معمولا ۶۰ تا ۹۰ دقیقه است.
بعد از اسکن
- پس از اتمام اسکن، چند دقیقه در بخش می‌مانید تا وضعیت‌تان بررسی شود.
- توصیه می‌شود پس از اسکن مقدار زیادی مایعات بنوشید تا ردیاب رادیواکتیو سریع‌تر از بدن خارج شود.
- در همان روز می‌توانید به فعالیت‌های عادی خود بازگردید.
عوارض احتمالی اسکن PET MRI
اسکن PET/MRI در مجموع یک روش ایمن است، اما مانند هر روش پزشکی دیگر، ممکن است عوارض نادری نیز داشته باشد:
- حساسیت به ماده حاجب (در موارد نادر، واکنش آلرژیک)
- کبودی در محل تزریق
- احساس گرما یا طعم فلزی هنگام تزریق ماده حاجب
- مقدار ناچیزی تابش اشعه در اسکن PET، که بسیار کمتر از PET/CT است
در صورت وجود هرگونه مشکل خاص (دیابت، بیماری کلیوی، بارداری)، حتما پیش از انجام اسکن با کادر درمان مشورت کنید.
دریافت نتایج اسکن PET/MRI
- نتایج اسکن توسط پزشکان متخصص رادیولوژی تفسیر می‌شود.
- گزارش نهایی معمولاً ظرف ۱ تا ۲ هفته به پزشک معالج ارسال می‌شود.
- در این مدت، در صورت نیاز می‌توانید از طریق پرستار متخصص پیگیر نتایج خود باشید.
چرا PET/MRI را در مرکز تشخیصی درمانی فرجاد انجام دهیم؟
مرکز تشخیصی درمانی فرجاد یکی از پیشگامان ارائه خدمات PET/MRI در کشور است. این مرکز با بهره‌گیری از:
- تجهیزات مدرن و پیشرفته PET/MRI
- تیم متخصص و با تجربه در تصویربرداری پزشکی
- پروتکل‌های استاندارد جهانی
- فضای مناسب و آرام برای بیماران
تلاش می‌کند خدماتی در سطح بین‌المللی به مراجعین خود ارائه دهد.
