0 تا 100 اختلال نقص توجه/بیش‌فعالی (ADHD)

بیش از 10٪ از کودکان در سراسر جهان با اختلال نقص توجه/بیش‌فعالی (ADHD) مبارزه می‌کنند. ای دی اچ دی به عنوان یک اختلال رفتاری شناخته می‌شود که برای فرد دشواری در حفظ تمرکز، کنترل عصبی و همچنین کنترل رفتاری ایجاد می‌کند. این اختلال تأثیرات زیادی بر روی فرد و خانواده‌اش دارد. در این مقاله از گروه ?????? ????? به بررسی این اختلال، علائم و نشانه‌های آن، تشخیص، تاثیرات آن بر فرد و راهکارهای درمانی آن پرداخته می‌شود.

 

انواع ADHD

بر اساس روش تقسیم بندی DSM-5، سه نوع مختلف ADHD وجود دارد:

ADHD با علایم فراهم بودن (Predominantly Inattentive Presentation):

در این نوع، فرد دچار علائم کمبود توجه و بی‌انضباطی شده است و علائم بیشتر از نوع دیگری از ADHD بروز می‌کند. افراد دچار مشکلاتی در محیط‌هایی مانند مدرسه، محیط کار و یا اجتماعی هستند.

 

ADHD با علایم فراهم بودن بیش از حد فعالیت (Predominantly Hyperactive-Impulsive Presentation):

در این نوع ADHD، فرد دچار علائم بیشتری از نوع بیش فعالی و بی‌انضباطی است. علائم این نوع شامل بیش از حد حرکت، ناپایداری، بی قراری، بیش فعالی، نابسامانی، استراحت نتواند و نمی‌تواند صبر کند است.

ADHD با علایم فراهم بودن هر دو نوع بالا (Combined Presentation):

در این نوع ADHD، فرد با علائم هر دو نوع پیشین دچار مشکل شده است. به عبارت دیگر، علائم کمبود توجه و بی‌انضباطی و علائم بیش فعالی و بی‌انضباطی هر دو در فرد مشاهده می‌شوند.

اگرچه هر سه نوع کاملاً متفاوت به نظر می‌رسند، اما در عمل، خیلی از افراد مبتلا به ADHD با ترکیبی از این سه نوع علایم روبرو می‌شوند.

 

 

علائم و نشانه‌های ADHD

 علائم و نشانه‌های ADHD می‌تواند برای هر فرد متفاوت باشد، اما برخی از این علائم عبارتند از:

عدم تمرکز: فرد مبتلا دشواری در حفظ تمرکز دارد و اغلب مشکل دارد که روی یک کار مشخص برای مدت زمان طولانی تمرکز کند.
بی‌قراری: فرد مبتلا دارای سطح بالایی از فعالیت بدون هدف است و بیشتر در حال حرکت و بی‌قراری است.
ناتوانی در کنترل عصبی: فرد مبتلا دشواری در کنترل رفتار، عواطف و حس‌های خود دارد.
فراموشی: فرد مبتلا دوست دارد که چیزها را فراموش کند و اغلب در ثبت و نگهداری اطلاعات مشکل دارد.

دلایل ADHD

دلایل مشخصی برای بروز اختلال نقص توجه/بیش‌فعالی (ADHD) وجود ندارد، اما برخی عوامل روانشناختی، ژنتیکی و محیطی ممکن است در ظهور این اختلال نقش داشته باشند. برخی از دلایل شناخته شده عبارتند از:

عوامل ژنتیکی: برخی علائم به نظر می‌رسد که به صورت وراثتی به فرزندان منتقل می‌شوند. اگر پدر یا مادر فرد مبتلا به ADHD باشند، احتمال بروز این اختلال در فرزندانشان بیشتر است.

عوامل روانشناختی: برخی از عوامل روانشناختی مثل استرس، اضطراب و ناراحتی، می‌توانند علائم را شدیدتر کنند.

عوامل محیطی: برخی عوامل محیطی مانند مواد مخدر، سرطان‌زاها، معدن کاری و تلویزیون، بازی‌های ویدئویی و کامپیوتر، همگی می‌توانند علائم را شدیدتر کنند.

تحولات مغزی: برخی تحقیقات نشان داده‌اند که در افراد مبتلا، تحولات مغزی مشابهی با آنچه در افراد سالم رخ می‌دهد، صورت نمی‌گیرد. به عبارتی، فعالیت مغزی در مناطق مرتبط با توجه و کنترل اندام‌ها در این افراد عملکرد بهتری ندارد.

مواد مخدر و الکل: استفاده از مواد مخدر و الکل می‌تواند علائم ADHD را شدیدتر کند یا تشدید کند.

در کل، عوامل مختلفی برای بروز ADHD وجود دارد، اما هنوز دلایل دقیق تر و علل بروز این اختلال شناخته نشده‌اند.

 

تشخیص ADHD

تشخیص ADHD به عنوان یک اختلال رفتاری، توسط پزشک متخصص یا روانپزشک انجام می‌شود. برای تشخیص این اختلال، پزشک ابتدا نوع و شدت علائم را بررسی می‌کند و سابقه پزشکی و خانوادگی فرد را نیز بررسی می‌کند. این شامل بررسی جزئیات در مورد نحوه ظهور و شدت علائم، وضعیت تحصیلی و شغلی، تعداد دفعاتی که علائم وجود داشته، و هرگونه درمان‌هایی که قبلاً دریافت کرده است، می‌شود.
برای تأیید تشخیص، معمولاً از آزمایش‌های روانشناسی استفاده می‌شود. این آزمایش‌ها شامل مصاحبه با فرد و عوامل دیگر تحت تأثیر علائم ADHD می‌باشد. همچنین، پزشک ممکن است از پرسشنامه‌هایی مانند پرسشنامه اختلال کمبود توجه / فزونگی (ADHD-RS) و یا پرسشنامه علائم ADHD (ASRS) استفاده کند.

بعضی از علائم اختلال نارسایی توجه/بیش فعالی ممکن است با دیگر اختلالات رفتاری، مانند اختلالات اضطرابی، اختلالات بیش‌فعالی دوران کودکی (به انگلیسی Hyperkinetic Disorder)، اختلالات کنش نقص اپتیک (به انگلیسی: Tic Disorders) و یا اختلالات عصبی مرتبط با مصرف مواد مانند اعتیاد به مواد مخدر، شبیه به هم هستند. بنابراین، پزشک با بررسی و بحث در خصوص سابقه پزشکی، مصاحبه با فرد و آزمون‌های روانشناسی متعدد، تشخیص صحیح را تأیید یا رد می‌کند.

 

​

 

تاثیرات ADHD

تأثیرات زیادی بر روی فرد و خانواده‌اش دارد. برخی از تاثیرات آن عبارتند از:

مشکلات در تحصیل: فرد مبتلا دشواری در حفظ تمرکز و نگهداری اطلاعات را دارد که باعث می‌شود که در تحصیلات مشکل داشته باشد.

مشکلات اجتماعی: فرد مبتلا دشواری در کنترل رفتار و عواطف خود دارد که می‌تواند به مشکلات اجتماعی منجر شود.

مشکلات در روابط: فرد مبتلا به ADHD دشواری در کنترل رفتار و عواطف خود دارد که ممکن است باعث شود که در روابطش با دیگران مشکل داشته باشد.

اختلالات روانی: فرد مبتلا به ADHD احتمال بیشتری برای ابتلا به اختلالات روانی مانند افسردگی، اضطراب و اختلالات رفتاری دارد.

کاهش عملکرد شغلی: فرد مبتلا به ADHD ممکن است دچار مشکلاتی در عملکرد شغلی باشد. به عنوان مثال، ممکن است به طور منظم کارها را تأخیر بیاورد، مشکلاتی در مورد حفظ تمرکز داشته باشد و یا دچار سردرگمی در موقعیت‌های پیچیده شود.

کاهش خودکنترل: فرد مبتلا به ADHD دشواری در کنترل رفتار، عواطف و حس‌های خود دارد که ممکن است باعث شود که خودکنترل آن فرد کاهش یابد.

 

درمان ADHD

درمان شامل روش‌های مختلفی است که با هم ترکیب می‌شوند تا به کاهش علائم و بهبود کیفیت زندگی فرد مبتلا به این اختلال بپردازند. درمان شامل موارد زیر می‌شود:

درمان دارویی: داروهای استیمولانتی، مثل متیل‌فنیدات (Ritalin) و دکستروآمفتامین (Adderall)، معمولاً برای درمان ADHD تجویز می‌شوند. این داروها می‌توانند به کنترل علائم کمک کنند، اما برای مصرف این داروها، نیاز به نظارت پزشک دارد.

روش‌های رفتاری: تحلیل رفتاری و آموزش مهارت‌های مدیریت رفتاری، می‌تواند به کنترل علائم کمک کند. این شامل یادگیری مهارت‌های مدیریت زمان، مهارت‌های ارتباطی و مهارت‌های حل مسئله است.

روش‌های پیوسته درمان: برخی از روش‌های پیوسته درمان شامل روش تحلیل رفتاری، مدیریت موقعیت، تمرینات مقابله با استرس و آموزش مهارت‌های اجتماعی هستند.

مشاوره: مشاوره با روانپزشک و یا مشاور، می‌تواند به کمک فرد مبتلا در مدیریت علائم و تغییر رفتار کمک کند. این شامل مشاوره خودشناسی، مشاوره خانواده و یا مشاوره زوجی است.

تغییرات سبک زندگی: این شامل تغییرات در رژیم خواب، تغذیه سالم، ورزش منظم و مدیریت استرس می‌شود. این تغییرات می‌تواند به کاهش علائم کمک کند.

درمان همزمان با اختلالات دیگر: بسیاری از افراد مبتلا دچار اختلالات دیگر نیز می‌باشند. برای درمان این اختلالات، ممکن است نیاز به درمان همزمان با داروهای متفاوت و یا روش‌های درمانی دیگر باشد.

در نهایت باید گفت که هیچ درمانی به تنهایی کافی نیست و معمولاً برای مدیریت ADHD، باید از ترکیبی از این روش‌ها استفاده کرد. همچنین، در این مسیر، بهتر است با پزشک خود هماهنگ شوید تا بهترین درمان برای شما انتخاب شود.

 

نتیجه‌ گیری

اختلال نقص توجه/بیش‌فعالی (ADHD) یک اختلال رفتاری است که تأثیرات زیادی بر روی فرد و خانواده‌اش دارد. با درمان مناسب، می‌توان به بهبود علائم و کیفیت زندگی فرد مبتلا کمک کرد. در صورتی که شما یا فردی شبیه به شما که احساس می‌کنید ممکن است ADHD داشته باشید، بهترین راه‌ حل مراجعه به پزشک متخصص یا روانپزشک است.