روز جهانی تیروئید (4 خرداد 1402)

یکی از غده های مهم و بسیار تاثیرگذار در بدن، غده ی تیروئید است. این غده که از نظر شماتیک به شکل پروانه است در جلو گردن واقع شده است وظیفه ی تولید دو هورمون مهم تیروکسین و تری یدو تیرونین را بر عهده دارد. با توجه به نقش مهم و حیاتی این غده، اگر اختلالی در عملکرد آن رخ دهد عملکرد تمامی بدن با مشکلات متعددی مواجه خواهد شد. بیماری‌های تیروئید از گروه بیماری‌های شایع پزشکی است که بسیاری از مردم از آن اطلاعات کافی ندارند به همین دلیل در جهت اطلاع رسانی به گروه های مختلف جامعه 4 ام خرداد را روز جهانی تیروئید و 31 اردیبهشت تا 7 خرداد را هفته ی تیروئید نامگذاری نموده اند. مجله خبری گروه تشخیصی درمانی فرجاد در ادامه به معرفی اجمالی از انواع بیماری‌های تیروئیدی و روش های تشخیص آنها می پردازد.

 

غده تیروئید متشکل از دو لوپ است که به وسیله ی پل کوچکی به نام ایسموس به یکدیگر متصل شده اند. همانطور که گفته شد غده تیروئید وظیفه ی ساخت دو هورمون مهم بدن یعنی تیروکسین و تری یدو تیرونین را بر عهده دارد. این هورمون‌ها به عملکرد طبیعی تمام سلول‌های بدن کمک وافری می کنند. علاوه بر دو هورمون ، این غده هورمون‌های T3 ، T4 و کلسی‌ تونین را نیز تولید می‌کند. هورمون‌های ذکر شده در تنظیم میزان کلسیم خون نقش دارند. بنابراین می‌توان گفت هورمون‌های ترشح شده از غده تیروئید بر تنظیم سرعت عملکرد سلول و متابولیسم سلولی تاثیرگذار هستند.

 

 

عملکرد غده تیروئید نیز مانند سایر اعضای بدن می‌تواند با مشکلاتی مواجه شود. با کسب آگاهی از علائم بیماری‌های تیروئید می‌توان از بروز بیماری‌های جدی پیشگیری به عمل آورد. در ادامه معرفی اجمالی از بیماری‌های تیروئید صورت گرفته است که مطالعه ی آن خالی از لطف نیست.

 

• کاهش اشتها

• کاهش وزن

• خستگی بیش از اندازه

• اختلال در حافظه

• افسردگی

• حساسیت به سرما

 

 

• بیش فعال شدن

• پرخوری

• افزایش وزن

• حساسیت به گرما

 

 

گریوز یک از بیماری‌های تیروئید است که در دسته بیماری‌های خود ایمنی قرار می‌گیرد. این بیماری علائمی مشابه با پرکاری تیروئید دارد زیرا بروز آن موجب افزایش ترشح هورمون‌های غده تیروئید می‌شود. لازم به ذکر است این بیماری نیز همچون سایر بیماری‌های خود ایمنی در زنان شیوع بیشتری دارد.

 

 

• افزایش وزن

• افسردگی

• حساسیت به گرما و سرما

• خشک شدن پوست

• رنگ پریدگی

• خواب‌ رفتگی اندام‌ ها

• کوفتگی

• احساس وحشت ناگهانی

• کند یا تند شدن ضربان قلب

• افزایش کلسترول خون و کاهش قند خون

• ضعف یا گرفتگی ماهیچه‌ها

• ضعف حافظه

• ریزش موها

 

 

• کاهش وزن ناگهانی

• تعریق زیاد

• رعشه

• عصبانیت

• ضربان قلب تند و نامنظم

 

​

• تورم در پایه گردن

• احساس تنگی در گلو

• سرفه

• وجود مشکل در بلع

• وجود مشکل در تنفس

 

 

• احساس گیر کردن چیزی در گلو

• داشتن مشکل در بلع آب دهان یا غذا

• خشن شدن ناگهانی صدا

• داشتن سرفه های مکرر و بدون علت

• روش های تشخیص آزمایشگاهی تیروئید

 

 

هورمون‌های غده تیروئید در خون ریخته می‌شود به همین دلیل برای تشخیص بیماری‌های تیروئید لازم است یک سری آزمایش ها تجویز شود. روش‌های تشخیص آزمایشگاهی تیروئید به این صورت است که در مرحله اول برای تشخیص بیماری تیروئید آزمایش‌‎های هورمون تحریک کننده تیروئید (TSH) و هورمون T4 تجویز می‌شود. TSH هورمونی است که از غده هیپوفیز برای تحریک غده تیروئید ترشح می‌شود. این هورمون در واقع غده تیروئید را وادار به تولید و ترشح دو هورمون تری یدوتیرونین (T3) و تیروکسین (T4) می‌کند. در راستای تکمیل و تفسیر این دو آزمایش ذکر شده لازم است بیمار آزمایش‌های زیر را نیز انجام دهد:

• T3 آزاد

• کلسیتونین

• تیروگلوبولین

• Anti TPO

با توجه به اینکه هورمون‌های غده تیروئید در خون ترشح می‌شوند، دادن آزمایش خون برای تشخیص اولیه این بیماری کافی است. بعد از انجام این آزمایش، سطح هورمون موجود در خون سنجیده می شود و پزشک بر اساس نتایج ارایه شده از سوی آزمایشگاه می‌تواند وجود یا عدم وجود بیماری های تیروئید را تشخیص دهد.