به گزارش مجله خبری
گروه تشخیصی درمانی فرجاد امسال موضوع روز جهانی فشار خون بالا عبارت است از: با اندازه گیری دقیق فشار خون و کنترل آن عمر طولانی تری داشته باشید و تمرکز بر روی افزایش میزان آگاهی در خصوص این بیماری در سراسر جهان، به ویژه در مناطق کم درآمد تا درآمد متوسط و همچنین روش های دقیق اندازه گیری فشار خون و روش های کنترل آن است.
این فعالیت برای برجسته کردن اهمیت پیشگیری، تشخیص و درمان بهتر فشار خون بالا است.
فشار خون بالا یا هایپرتانسیون چیست؟
فشار خون بالا یکی از رایج‌ترین مشکلات و بیماری‌هایی است که می‌تواند زمینه ابتلا به بیماری‌های قلبی، نارسانی کلیوی و سکته را ایجاد کند و موجب بروز اختلال در عملکرد طبیعی بدن شود. آمارها نشان می‌دهد که بیشتر از 30 درصد بزرگسالان دنیا و بیشتر از 1 میلیارد نفر در سراسر جهان به فشار خون بالا مبتلا هستند و این اعداد به ما یادآور می‌شوند که آشنایی با علائم فشار خون بالا و روش‌های جلوگیری از آن چقدر می‌تواند حائز اهمیت باشد. اما علت فشار خون بالا چیست و بهترین روش درمان خانگی فشار خون بالا و سردرد چیست؟ در این مقاله از مجله گروه تشخیصی درمانی فرجاد می‌توانید با هر آن چیزی که باید در مورد درمان فشار خون بالا و علائم و علت‌های آن بدانید آشنا شوید.
فشار خون بالا یا پرفشاری خون زمانی روی می‌دهد که فشار خون تا سطح خطرناکی افزایش یابد. اندازه‌گیری فشار خون در واقع میزان خون عبوری از رگ‌های خونی و میزان مقاومت رگ‌ها در برابر خون در حین ضربان قلب را محاسبه می‌کند.
شریان‌های باریک مقاومت را افزایش می‌دهند. هرچه شریان‌ها باریک‌تر باشد، فشار خون بیشتر می‌شود. افزایش فشار در طولانی‌مدت می‌تواند باعث ایجاد مشکلاتی از جمله بیماری‌های قلبی عروقی و سکته شود.
به‌طور‌معمول فشار خون بالا در طی چند سال ایجاد می‌شود و معمولا بدون هیچ‌گونه علامتی است؛ اما حتی بدون علائم نیز می‌تواند به عروق خونی و اندام‌ها، به خصوص مغز، قلب، چشم‌ها و کلیه‌ها آسیب بزند.
تشخیص زودهنگام فشار خون بالا مهم است. خوانش منظم فشار خون می‌تواند به شما و پزشک در تشخیص زودهنگام تغییرات کمک کند. در صورت افزایش فشار خون، ممکن است پزشک برای ارزیابی اینکه آیا این مقدار بالا می‌ماند یا به سطح نرمال باز می‌گردد، تا چند هفته فشار خون را چک کند.
در جدول زیر می‌توانید محدوده فشار خون نرمال تا فشار خون بالا و بحرانی را مشاهده کنید.
• فشار خون طبیعی زیر 80/130 میلی متر جیوه
• فشار خون بالا مرحله 1 (خفیف) 130 تا 139، یا فشار خون دیاستولیک بین 80 تا 89 میلی متر جیوه
• فشار خون بالا مرحله 2 (متوسط) 90/140 میلی متر جیوه یا بالاتر
• فشار خون بالا مرحله 3 (بحرانی) 120/180 میلی متر جیوه یا بالاتر
علائم فشار خون بالا چیست؟
به طور کلی فشار خون بالا یک بیماری خاموش است. بسیاری از افراد هیچ‌گونه علامتی ندارند. ممکن است تا آشکار شدن علائم فشار خون بالا، سال‌ها یا حتی ده‌ها سال طول بکشد. حتی در این صورت نیز ممکن است علائم فشار خون بالا به دلایل دیگری نسبت داده شود.
• سردرد
• تنگی نفس
• خون دماغ
• گرگرفتگی
• سرگیجه
• درد قفسه سینه
• تغییرات دید
• وجود خون در ادرار
این علائم به مراقبت فوری پزشکی نیاز دارند. این علائم در همه افراد مبتلا به فشار خون بالا روی نمی‌دهند، اما گاهی‌اوقات مشاهده علائم فشار خون بالا به صورت مکرر می‌تواند منجر به بروز خطرات جدی برای سلامت شود.
بهترین راه برای آگاهی از ابتلا به فشار خون بالا اندازه‌گیری منظم فشار خون است. به عنوان مثال، اگر سابقه خانوادگی بیماری‌های قلبی یا فاکتورهای خطر ایجاد این بیماری را دارید، ممکن است پزشک توصیه کند که فشار خون خود را دو بار در سال چک کنید. این کار به شما و پزشک‌تان کمک می‌کند قبل از بروز مشکل، در جریان وقوع آن باشید.
چه عواملی منجر به افزایش فشار خون می‌شود؟
دو نوع پرفشاری وجود دارد و هر یک علت مجزایی دارد. در ادامه می‌توانید با انواع فشار خون و عواملی که منجر به بروز فشار خون می‌شوند، آشنا شوید.
پرفشاری اولیه
پرفشاری اولیه، پرفشاری اساسی نیز خوانده می‌شود. این نوع فشار خون با گذشت زمان و بدون هیچ‌گونه دلیل مشخصی رخ می‌دهد. بیشتر افراد به این نوع فشار خون بالا مبتلا هستند. محققان هنوز نمی‌دانند چه مکانیسم‌هایی موجب افزایش تدریجی فشار خون می‌شوند. مجموعه‌ای از عوامل ممکن است در این خصوص نقش داشته باشد. این عوامل عبارتند از:
ژن ها
برخی از افراد از نظر ژنتیکی مستعد فشار خون بالا هستند. این امر ممکن است
ناشی از جهش‌های ژنی یا ناهنجاری‌های ژنتیکی باشد که از والدین به فرزندان ارث رسیده است.
محیط
سبک زندگی ناسالم مانند عدم فعالیت بدنی و رژیم غذایی ضعیف، می تواند با گذشت زمان بدن را تحت تأثیر قرار دهد. برخی از سبک های زندگی می توانند منجر به بالا رفتن وزن شوند. اضافه وزن یا چاقی می تواند خطر ابتلا به فشار خون بالا را افزایش دهد.
پرفشاری ثانویه
پرفشاری ثانویه اغلب به سرعت رخ می‌دهد و می‌تواند شدیدتر از پرفشاری اولیه باشد. چندین بیماری که ممکن است در بروز پرفشاری ثانویه نقش داشته باشند عبارتند از:
• بیماری کلیوی
• آپنه انسدادی خواب
• نقایص مادرزادی قلب
• مشکلات تیروئید
• عوارض جانبی داروها
• مصرف مواد مخدر
• سوء مصرف یا مصرف مزمن الکل
• مشکلات غده آدرنال
• برخی از تومورهای غدد درون ریز
تشخیص فشار خون بالا
در صورتی که فشار خون شما بالا باشد، ممکن است پزشک بخواهد برای چند روز یا چند هفته، چندین بار آن را اندازه‌گیری کنید و از شما بخواهد تا علائم فشار خون بالا را با دقت بیشتری بررسی کنید. به ندرت اتفاق می‌افتد که دکتر پس از تنها یک خوانش تشخیص را بر فشار خون بالا بگذارد. پزشک نیازمند مشاهده شواهدی حاکی از یک مشکل پایدار است. گاهی اوقات فشار خون بالا در مطب می‌تواند ناشی از محیط باشد، مثلا استرس حضور در مطب پزشک می تواند در افزایش فشار خون نقش داشته باشد. همچنین سطح فشار خون در طول روز تغییر می کند.
در صورت بالا بودن فشار خون، احتمالا پزشک در کنار بررسی علایم فشار بالا آزمایشات بیشتری را برای پیدا کردن بیماری‌های زمینه‌ای انجام خواهد داد. این آزمایشات می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
• آزمایش ادرار
• غربالگری کلسترول و سایر آزمایش های خون
• تست فعالیت الکتریکی قلب با الکتروکاردیوگرام (EKG ، که گاهی به آن ECG گفته می شود)
• سونوگرافی قلب یا کلیه ها
این آزمایش‌ها می‌تواند به پزشک در تشخیص مشکلات ثانویه ناشی از فشار خون بالا کمک کند. علاوه بر این آن‌ها می‌توانند اثرات ناشی از افزایش فشار خون بر اندام‌ها را بررسی کنند.
در این مدت ممکن است پزشک درمان پرفشاری را شروع کند. درمان زودهنگام ممکن است خطر آسیب پایدار را کاهش دهد.
نحوه اندازه گیری فشار خون چگونه است؟
در اندازه گیری فشار خون دو عدد ثبت می‌شود:
فشار سیستولیک
این عدد، اولین عدد یا عدد بالایی است و نشان دهنده فشار شریان‌ها در زمان تپش قلب و پمپاژ خون است.
فشار دیاستولیک
این عدد، عدد دوم یا عدد پایینی است و میزان فشار شریان‌ها بین ضربان های قلب است.
تصویر اندازه گیری فشار خون
اندازه گیری فشار خون یک روش موثر بر کنترل فشار خون بالا است.
پنج دسته خوانش فشار خون برای بزرگسالان تعریف می‌کنند:
سالم
فشار خون سالم کمتر از 80/120 میلی‌متر جیوه (mm Hg) است.
افزایش یافته
مقدار سیستولیک بین 120 تا 129 میلی‌متر جیوه ،و مقدار دیاستولیک کمتر از 80 میلی‌متر جیوه است. پزشکان معمولا فشار خون بالا را با دارو درمان نمی‌کنند، در عوض ممکن است تغییر سبک زندگی را برای کمک به کاهش فشار خون پیشنهاد کنند.
پرفشاری مرحله یک
مقدار سیستولیک بین 130 تا 139 میلی‌متر جیوه، یا مقدار دیاستولیک بین 80 تا 89 میلی‌متر جیوه است.
پرفشاری مرحله دوم
مقدار سیستولیک 140 میلی‌متر جیوه یا بالاتر از آن است و یا میزان دیاستولیک 90 میلی‌متر جیوه یا بیشتر از آن است.
پرفشاری بحرانی
مقدار سیستولیک بیش از 180 میلی‌متر جیوه است، و یا میزان دیاستولیک بیش از 120 میلی‌متر جیوه است. فشار خون واقع در این محدوده نیازمند مراقبت فوری پزشکی است. در صورتی که در زمان بالا بودن فشار خون علائمی مانند درد قفسه سینه، سردرد، تنگی نفس یا تغییرات بینایی روی دهد، مراقبت‌های پزشکی اورژانسی لازم است.
اندازه گیری فشارخون بوسیله دستگاه (بازوبند) فشارسنج صورت می‌گیرد. درست بستن بازوبند برای خوانش دقیق بسیار حائز اهمیت است. قرارگیری نامناسب بازوبند ممکن است عدد فشار خون را اشتباه نشان دهد.
اندازه گیری فشار خون در کودکان و نوجوانان متفاوت است. اگر می‌خواهید فشار خون آن‌ها را بررسی کنید، از پزشک بخواهید از بازوبندهای مناسب برای کودک شما استفاده کند.
