جشن روز رادیولوژی

همکاران پرتوکار گروه تشخیصی درمانی فرجاد  17 آبان ماه 1400 را به مناسبت روز جهانی رادیولوژی درکنار یکدیگر جشن گرفتند. 8 نوامبر سالروز کشف اشعه ایکس توسط رونتگن دانشمند آلمانی جهت گرامیداشت نقش حیاتی رادیولوژیست ها در مراقبت از بیمار با عنوان روز جهانی رادیولوژی نامگذاری شده است.

گروه تشخیصی درمانی فرجاد از زحمات بی دریغ و تلاش های مجدانه پزشکان و پرسنل پرتوکار خود در مرکز تصویربرداری طب آزما، مرکز تصویربرداری تابش پرتو و مرکز رادیوتراپی و انکولوژی صدرا در راستای ارتقای سطح سلامت جامعه تقدیر نموده و آرزومند توفیق و سلامتی این عزیزان می باشد.

 

تاریخچه روز جهانی رادیولوژی

در سال 1895 یک کشف باورنکردنی اتفاق افتاد، که کاملاً نگاه ما به بدن انسان را تغییر می دهد، چه به معنای واقعی و چه به صورت تصویری. پشت این کشف، یک میلیون فناوری جدید در زمینه های پزشکی، امنیت و موارد دیگر توسعه می یابد. مردی که همه اینها را کشف کرد، ویلهلم رونتگن، و در نتیجه، او ممکن است فقط یکی از مهمترین مردان تاریخ پزشکی باشد. روز ایکس ری کشف او و همه چیز حاصل از آن را جشن می گیرد.

اشعه ایکس به طور تصادفی کشف شد، به عنوان بخشی از آزمایشی که در آن ویلهلم در حال تلاش برای اطمینان از عبور یا اشعه کاتدی از شیشه بود. در نزدیکی آن صفحه ای با پوشش شیمیایی وجود داشت و از آن درخششی عجیب و غریب ایجاد می شد و اشعه های ایکس را که باعث درخشش آن می شوند، اشعه ایکس می نامیدند. چرا می پرسی؟ از آنجا که او نمی دانست آنها چه هستند، بنابراین از همه جا “X برای ناشناخته” استفاده شد. از آن زمان به آنها X-Ray گفته می شود.

اشعه ایکس امواج انرژی الکترومغناطیس هستند که تقریباً به همان روشی که پرتوهای نور عمل می کنند، اما با طول موج فوق العاده کوتاه عمل می کنند. دقیقاً 1000 برابر کوتاه تر از نور. هنگامی که آنها را کشف کرد، شروع به آزمایش گسترده با آنها کرد ، تعیین کرد که چه چیزی از آنها عبور می کند و چه چیزی نمی تواند عبور کند و همچنین چگونه می توان از آنها عکس گرفت از طریق این بود که او کشف کرد که سرب تقریباً به طور کامل جذب آن می شود و استخوان انسان آن را متوقف می کند و راهی جدید و ابتکاری برای دیدن آنچه در داخل بدن انسان می گذرد ایجاد می کند.

در زمان جنگ بالکان از اشعه ایکس برای یافتن ترکش، گلوله و شکستگی استخوان در سربازان در مزرعه استفاده شد. از اشعه ایکس به طور گسترده ای در مواردی مانند اتصالات کفش استفاده می شد تا اینکه مشخص شد همه چیز سرگرم کننده و بازی نیست. اکنون از آنها برای مواردی مانند امنیت در فرودگاه ها، تجزیه و تحلیل مواد و موارد دیگر استفاده می شود، اما با توجه بیشتر به ایمنی.

جشن روز رادیولوژی فرجاد

اولین استفاده پزشکی از تصویر رادیولوژی

اولین استفاده پزشکی از تصویر رادیولوژی توسط دکتر جان هال-ادواردز در سال ۱۸۹۶ انجام شد که ثبت عکس یک سوزن فرورفته در دست یکی از همکارانش بود. به دلیل اینکه مضرات اشعه اکس در ابتدا شناخته‌شده نبود، بسیاری از پزشکانی که با این روش تصویربرداری سر و کار داشتند دچار مشکلاتی مانند ریزش مو، مصمومیت پرتوی و سرطان شدند. برای مثال دکتر هال-ادواردز در سال ۱۹۰۸ به دلیل «سرطان پوست ایجاد شده بر اثر اشعه اکس»، دست چپش را از دست داد. مقالات او باعث شفاف‌سازی و حرکت به سوی ایمنی وسایل عکس‌برداری برای پزشکان و بیماران شد. در یک مطالعه منتشر شده در سال ۲۰۱۶، مشخص شد که رادیولوژیست‌ها در مقایسه با روان‌شناسان (که به هیچ وجه با دستگاه‌های پرتوزا سر و کار ندارند)، شانس برابری برای جان باختن به بیماری‌های ناشی از پرتوهای رادیواکتیو دارند.

جشن روز جهانی رادیولوژی

روز جهانی رادیولوژی برای اولین بار در سال 2012 جشن گرفته شد. همکاری انجمن رادیولوژی اروپا[ESR] ، انجمن رادیولوژی آمریکای شمالی[RSNA] ، کالج رادیولوژی آمریکا [ACR] یک ابتکار جدید را برای شروع روز جهانی رادیولوژی آغاز کرد. جشن ها از آن به بعد، جهان منتظر است تا با شور و شوق زیادی این روز را جشن بگیرد. در سراسر جهان، بیش از 200 مرکز پزشکی و موسسه در سطح محلی، ملی و بین المللی در گسترش آگاهی در مورد روز مشارکت دارند

این رویداد زمانی اتفاق افتاد که انجمن رادیولوژی اروپا در 10 فوریه 2011 روز رادیولوژی اروپا را آغاز کرد. اما این رویداد از این پس هر سال پی در پی برگزار نمی شد. جشن های روز جهانی رادیولوژی به سرعت جای آن را گرفت. قبل از آن، تصمیم قابل توجهی برای تغییر تاریخ جشن توسط این همکاری گرفته شد.

10 فوریه به مناسبت سالگرد هنگامی که ویلهلم کنراد رونتگن درگذشت اتفاق افتاد. به زودی، یک قطعنامه رسمی توسط این همکاری تصویب شد و تاریخ جدید برای 8 نوامبر محفوظ بود، زمانی که وی کشف اشعه ایکس را مشخص کرد.

در جلسه سطح بالا بعدی آنها به میزبانی RSNA در شیکاگو در 28 نوامبر همان سال، اعلام رسمی تغییر تاریخ اعلام شد. هر سه نهاد همکاری در مورد زمان تغییر توافق کردند.

 جشن روز رادیولوژی گروه تشخیصی درمانی فرجاد

اهمیت روز جهانی رادیولوژی

نکته برجسته روز جهانی رادیولوژی کشف اشعه ایکس توسط ویلهلم کنراد رونگن است. وی در سال 1845 در آلمان متولد شد. وی در رشته فیزیک تحصیل کرد و دکترای خود را در دانشگاه زوریخ به پایان رساند. وی با کشف مجموعه ای جدید از پرتوهای که تا آن زمان کاملاً ناشناخته بودند، اعتبار دارد که بعداً به اشعه ایکس معروف شدند.

مشخص شد که این اشعه ها دارای شدت مشابه نور هستند اما از یک جنبه متفاوت هستند. پرتوهای ایکس مقاومت بالاتری نسبت به پرتوهای نور داشتند. با توجه به اهمیت روز جهانی رادیولوژی، اجازه دهید نگاهی بیندازیم که چرا این روز برای سیستم های مراقبت های بهداشتی مدرن ضروری است.

یکی از زمینه های بسیار در حال رشد علم و فناوری پزشکی، تصویربرداری پزشکی است. برای اهداف تشخیصی، رادیولوژی و رشته های پزشکی وابسته یکی از مترقی ترین و ضروری ترین مراحل مورد نیاز است. این سیستم های رادیولوژی بیشتر برای تشخیص بیماری ها در بیماران است. آنها اولین و مهمترین گامها را در جهت ایجاد مراقبت از بیمار با درک فراوان تشکیل می دهند.

رادیولوژی یک نیاز حیاتی برای اشعه ایکس، تجهیزات اسکن MRI و دستگاه های سونوگرافی است. بنابراین رادیولوژی برای افراد ضروری است، و نقش مهمی در تشخیص صحیح دارد. رادیولوژیست ها نقش بسیار چشمگیری در مراقبت های اولیه بیماران دارند. تکنیک های رادیولوژی فقط در زمینه پزشکی نیستند. آنها ترکیبی زیبا از زمینه های پزشکی، فناوری، اصول علمی و مهارت های هنری هستند.

در یک سناریوی پزشکی که تشخیص حیاتی ترین نقش را دارد، رادیولوژیست ها دوره بعدی درمان ها را برای بیمار تعیین می کنند. درصورتی که رادیولوژیست ها از طریق تصویربرداری پزشکی نادرست تشخیص نادرستی را انجام دهند، پزشکان روش های نامناسب را تجویز می کنند، بنابراین خطر قابل توجهی برای زندگی بیماران ایجاد می کند. از این رو روز جهانی رادیولوژی نقش بسزایی در گسترش آگاهی در مورد نقش حیاتی رادیولوژیست ها در علم پزشکی دارد.

 

آشنایی با پرتوشناسی در روز جهانی رادیولوژی

پرتوشناسی یا رادیولوژی (Radiology) و گاهی تصویربرداری تشخیصی نام یک رشته از تخصصهای پزشکی است که از پرتو ایکس و دیگر اقسام امواج و پرتوها برای تشخیص و درمان بیماری و حالات غیر طبیعی کمک می گیرد. در تمام اینها، هدف تشخیص بیماری یا حالات غیر طبیعی بدن بکمک روشهای پیشرفته تصویری است.

سابقاً «رادیولوژی» (پرتوشناسی) اطلاق بر رشته‌ای می‌شد که در آن از روش‌های پرتوی یونیزان استفاده می‌شد. اما امروزه «رادیولوژی» با علوم تصویری غیر پرتوی مثل ام آر آی و سونوگرافی نیز خلط می‌شود.

به عبارت دیگر در پرتوشناسی، برخی روش‌ها (همانند سی تی اسکن، ماموگرافی، و روش‌های مرسوم رادیوگرافی) از توزیع پرتوهای تابیده شده اشعه ایکس بر روی صفحات فیلم و یا شمارشگرها و یاگیرنده‌های دیگر دیجیتالی تشکیل تصویر می‌دهند. اما در برخی روشهای دیگر (همانند ام آر آی و سونوگرافی و مقطع‌ نگاری همدوسی اپتیکی) از روش‌های غیر پرتوی یونیزان استفاده می‌گردد. رادیولوژی امروزه هر دو را در بر می گیرد.

 

رادیولوژیست

رادیولوژیست (پزشک) کسی است که با انجام تصویربرداری پزشکی، به تشخیص و درمان ناخوشیها و بیماری‌ها کمک می‌کند. رادیولوژیست شخصی است که پزشک بوده و دارای تخصص پرتوشناسی است و با استفاده از آرایه‌ها یا نقش‌هایی از فناوری‌های تصویربرداری برای تشخیص یا درمان بیماری‌ها بهره می‌برد.

این تخصص ها معمولاً گرایش بندی های فرعی تری نیز دارند. بطور نمونه نوعی گرایش تخصصی پرکاربرد رادیولوژی مداخله‌ای نام دارد که عبارت است از انجام جراحی و یا دیگر رویه های درمانی که معمولاً با حداقل مزاحمت و کمترین شیوه تهاجمی صورت می‌گیرد.

در یک بخش رادیولوژی در یک بیمارستان یا کلینیک معمولاً افراد دیگری نیز به کار مشغولند که بطور مستقیم و غیر مستقیم به رادیولوژیست ها کمک میکنند. یکی از این پرسنل رادیولوژیست (تکنیسین) است. یک تصویر پزشکی معمولاً به وسیله این شخص که معروف به تکنولوژیست رادیولوژی میباشد گرفته میشود.

پزشک رادیولوژیست در حصول خود تصویر نقشی ندارد (مگر در برخی حالتهای خاص مثل فلوروسکپی). وظیفه و تمرکز پزشک رادیولوژیست بیشتر تشخیص امراض و یا نابسامانی ها از روی تصاویر بدست آمده است، نه تهیه خود آن. عمل اخیر در واقع از شروح وظایف تکنیسین های رادیولوژیست است. آنان معمولاً دارای مدرک کاردانی یا فوق دیپلم و گاهی نیز کارشناسی هستند.

جشن روز رادیوکار در فرجاد

روش‌های تصویربرداری

روش‌های تصویربرداری طی ۱۲۰ سال اخیر پیشرفت بسیاری کرده‌اند. هر چند تصاویر اشعه اکس هنوز هم کاربرد تشخیصی دارند، اما روش‌های دیگری نیز به آن‌ها اضافه شده‌اند:

CT-Scan : در سی تی-اسکن یا پرتونگاری مقطعی به کمک کامپیوتر، کامپیوتر با تلفیق چندین تصویر اشعه اکس، تصویر بدن را بازسازی می‌کند و به پزشک نشان می‌دهد.

MRI : ام آر آی یا تصویربرداری تشدید مغناطیسی، با استفاده از میدان مغناطیسی تصویری از داخل بدن ایجاد می‌کند.

تصویربرداری هسته‌ای : در این روش، با تزریق، استنشاق یا بلعیدن میزان کمی از داروی رادیواکتیو و استفاده از دوربینی خاص، تصویر بیمار ثبت می‌شود.

سونوگرافی : با استفاده از امواج فراصوت، تصویر درون بدن انسان نشان داده می‌شود.

از میان این روش‌ها، ام آر آی تنها در صورت وجود فلز (مانند پلاتین، تنظیم کننده ضربان قلب و…) در بدن خطرناک است؛ سونوگرافی خطر مشاهده شده‌ای ندارد و روش‌های دیگر هم طوری طراحی شده‌اند که حداقل آسیب را به بیمار بزنند.

 

برای مشاهده تصاویر بیشتر اینجا کلیک کنید.