روز جهانی اهدای خون (24 خرداد 1400)

دوشنبه مصادف است با 24 خرداد 1400 روز جهانی اهدای خون (World Blood Donation Day) مي باشد. در این روز بسیاری از افراد به پایگاه های اهدای خون مي روند و خون خود را اهدا مي کند. این کار باعث نجات جان بسیاری از افرادی مي شود که به خون احتیاج دارند.

روز جهانی اهدا خون بهانه ای زیبا برای نجات جان انسان هایی مي باشد که به دلایل مختلف به همراهی ما نیاز دارند. در این روز بار دیگر مساله مهم نجات جان انسان ها با قطره ای خون در تمام دنیا یادآوری مي شود تا شاید تلنگری برای بیدار شدن همه باشد. روز جهانی اهدا خون در واقع برای فرهنگ سازی و تشویق سفید پوست و سیاه پوست، فقیر و غنی و مرد و زن برای اهدای قطره ای خون برای نجات جان دیگران مي باشد.

 

نامگذاری روز جهانی اهدای خون

سازمان بهداشت جهاني، جامعه بين المللي انتقال خون، انجمن بين المللي صليب سرخ و هلال احمر و اتحاديه بين المللي سازمان هاي اهداكنندگان خون به اتفاق از سال 2004 ميلادي (1383)، 14 ژوئن را روز جهاني اهداكننده خون نامگذاري نمودند و از همه كشورها خواستند در اين روز براي بزرگداشت اهداكنندگان برنامه ريزي نمايند. انتخاب اين روز به مناسبت تولد پروفسور لنداشتاينر كاشف گروه هاي خون و برنده جايزه نوبل بود كه طب انتقال خون پس از اين كشف بزرگ پيشرفت زيادي كرد.

اهدا خون - اهدای خون اهدای زندگی - سازمان اهدای خون - گروه تشخیصی درمانی فرجاد

اهدای خون چیست؟

اهدای خون هنگامي رخ مي‌دهد که یک فرد سالم به‌طور داوطلبانه مقدار مشخصی از خون خود را در یک مرکز انتقال خون هدیه مي‌کند. خون اهدا شده پس از انجام آزمایش‌های غربالگری و تایید سلامتی به‌منظور تهیه فراورده‌های خونی مورد استفاده قرار مي‌گیرد و یا از طریق بانک خون مراکز درمانی به افراد دیگر تزریق مي‌شود. فرایند اهدا و تزریق به دریافت‌کنندگان، انتقال خون نام دارد.

در کشورهای توسعه یافته و اکثر کشورهای در حال توسعه، بیشترین اهدا کنندگان خون را افراد داوطلبی تشکیل مي‌دهند که در قبال آن پولی دریافت نمي‌کنند. 

افراد نیازمند به خون و فرآورده های خونی

همه روزه، در سراسر جهان بسياري از افراد به خون و فرآورده هاي خوني نياز پيدا مي كنند، بطوريكه از هر سه نفر مردم دنيا، يك نفر در طول زندگي احتياج به تزريق خون و فرآورده هاي خوني پيدا مي كند.

بارزترين مثال براي موقعيت هايي كه در آن نياز مبرم به خون پيدا مي شود عبارت است از زمان بروز حوادث و سوانح گوناگوني نظير تصادفات رانندگي، سوختگي ها و اعمال جراحي. همچنين خانم هاي باردار در حين زايمان، نوزادان و بخصوص نوزادان نارسي كه به زردي دچار مي شوند، از جمله ديگر نيازمندان به خون مي باشند.

از طرفي بيماران سرطاني كه تحت شيمي درماني يا اشعه درماني قرار دارند هم از مصرف كنندگان خون و فرآورده هاي آن هستند؛ و بسياري از ديگر بيماران نيز ناگزيرند براي بهره مندي از يك زندگي نسبتا طبيعي براي تمامي عمر به شكل منظم خون يا فرآورده هاي خوني دريافت نمايند، مانند بيماران تالاسمي و هموفيلي.

در حال حاضر، با وجود پيشرفتهاي چشمگير در زمينه علم پزشكي هنوز هيچ گونه جايگزين مصنوعي براي خون ساخته نشده است و فقط خوني كه توسط انسانهاي نيكوكار اهدا مي شود، مي تواند جان انسانهاي ديگر را از مرگ نجات بخشد.

عدم وجود جايگزين مناسب براي خون، محدود بودن مدت زمان نگهداري خون و فرآورده هاي خوني، هميشگي بودن نياز به خون و فرآورده هاي آن سبب شده تا اهداي خون از اهميت و جايگاه ويژه اي برخوردار شود.

 

فوايد اهداي خون

مهمترين اثر اهداي خون، نجات زندگي انسانها و آگاهي از سلامت جسماني است. تحقيقات نشان داده اهداي مكرر خون به ميزان زيادي فرد را در برابر ابتلا به بيماريهاي قلبي عروقي محافظت مي كند، همچنين اهداي خون نه تنها براي افراد سالم زياني ندارد، بلكه موجب جلوگيري از ابتلاي آنها به بيماريها نيز مي شود، ضمن اينكه سيستم خون سازي بدن به گونه اي است كه با افزايش جريان خون در بدن، طي مدت كوتاهي اين مقدار خون اهدا شده را جايگزين مي كند. در جريان اهداي خون اين پايش ها صورت مي گيرد: ضربان قلب، فشار خون، دماي بدن، نوع گروه خوني و تشخيص كم خوني.

  • شناسایی بیماری‌ها

اهدای خون علاوه بر نجات جان انسان­ها، پاداش دنیوی و اخروی نیز برای فرد اهداکننده در بر دارد و همچنین باعث مي‌شود بیماری­های پنهانی در بدن آن شخص نیز شناسایی شوند و بتواند به موقع برای درمان آن اقدام کند.

 

  • از بیماری های کبد پیشگیری مي کند

وجود کبد برای بدن بسیار مهم است . این ارگان به متابولیسم ویتامين ها، مواد معدنی، پروتئین ها، چربی ها و کربوهیدرات ها کمک مي کند. کبد همچنین گلوکز، ویتامين ها و مواد معدنی را در خود ذخیره مي کند و در تصفیه خون و سم زدایی از آن نقش دارد. اهدای خون به کاهش خطر بیماری های کبدی مرتبط با افزایش آهن خون کمک مي کند.

 

  • فعال کردن مراکز خون­ساز بدن

با اهدای خون مي‌توانید مراکز خون­ساز بدن‌تان را فعال و تقویت کرده و بدین ترتیب از پمپاژ شدن خون تازه به رگ‌ های خود احساس سلامتی کنید.

 

  • تقویت حس مسئولیت‌پذیری

وقتی شما خون خود را اهدا مي‌کنید یعنی خود را در قبال جان دیگران مسئول مي‌دانید و این باعث مي‌شود حس مسئولیت‌پذیری و تعهدات فردی در شما تقویت شود.

اهداء خون - اهدای خون اهدای زندگی - سازمان اهدای خون - گروه تشخیصی درمانی فرجاد

مهم‌ترین اهداف روز جهانی اهدای خون

نجات جان بسیاری از انسان‌ها

تقدیر و تشکر از داوطلبان اهدای خون و تشویق کردن آن‌ها برای ادامه این روند.

مطلع کردن افراد اهداکنندۀ خون از سلامت جسمي‌شان

ایجاد انگیزه در عده‌ای از افراد جدید به خصوص جوانان که دارای خون سالم برای انتقال دارند.

 

چه کسانی مي‌توانند خون اهدا کنند؟

اگر شما تاکنون برای این کار ارزشمند اقدام کرده باشید احتمالا از شرایط شخصی که مي‌خواهد خون اهدا کند آگاهی دارید. ولی اگر از این شرایط آگاهی ندارید با ما همراه باشید تا مهم‌ترین آن‌ها را برای شما بازگو کنیم.

  1. سلامت کامل جسمي و روانی.
  2. مبتلا نبودن به بیماری‌های خطرناک مثل هپاتیت ویروسی و برخی دیگر از بیماری‌های عفونی، قلبی و ریوی.
  3. اعتیاد نداشتن به مواد مخدر تزریقی و الکلی.
  4. داشتن حداقل 18 سال کامل یعنی رسیدن به سن قانونی و حداکثر سن،۶۵ سال مي‌باشد.
  5. داشتن قد متناسب و وزن حداقل۵۰ کیلوگرم.
  6. سن: بین 17 تا 65 سال
  7. دارا بودن شرایط مناسب جسمي و روحی
  8. دارا بودن فشارخون متعادل
  9. مبتلا نبودن به کم خونی
  10. نداشتن پیشینه هپاتیت ویروسی، برخی دیگر از بیماری‌های عفونی و بیماری‌های مهم و جدی قلبی و ریوی
  11. نداشتن اعتیاد به مواد مخدر تزریقی و الکلی
  12. گذشت حداقل 8 هفته از آخرین مرتبه اهدای خون
  13. برای اهدا خون تنها به مراکز معرفی شده توسط سازمان انتقال خون مراجعه نمایید. تمامي این پایگاه ها شرایط ایده آلی برای مراقبت از فرد اهدا کننده و نگهداری خون در شرایط مناسب را دارا مي باشند.

خانم ها 3 مرتبه و آقایان 4 مرتبه در سال مي توانند خون اهدا کنند.

 اگر برای اولین مرتبه است که خون اهدا مي کنید، حتما کارت شناسایی همراه داشته باشید.

 

درصورت وجود سابقه موارد زير حتماً پزشك انتقال خون را در جريان قرار دهيد:

  1. آلرژيها: تب يونجه و . . . .
  2. مصرف دارو
  3. سابقه بيماريهاي قلبي و عروقي ـ ريوي ـ كليوي ـ كبدي
  4. سابقه تزريق خون و فرآورده هاي آن
  5. سابقه غش ـ صرع ـ تشنج
  6. سابقه اعتياد به مواد مخدر تزريقي
  7. سابقه اعمال جراحي
  8. سابقه رفتارهاي پر خطر (تماس جنسي خارج از چارچوب خانواده)
  9. سابقه خالكوبي ـ حجامت ـ تاتو
  10. سابقه زردي يا يرقان در خود و خانواده
  11. مسافرت به مناطق آندميك مالاريا