انواع فشار خون؛ عوامل موثر، عوارض و روشهای پیشگیری و درمان آن

به گزارش  مجله خبری گروه تشخیصی درمانی فرجاد فشار خون در واقع نیرویی است که توسط خون به دیواره های رگ های خونی وارد می شود. میزان این فشار به فعالیت قلب و پایداری رگ های خونی بستگی دارد. با مدنظر قرار دادن عوامل موثر در ایجاد آن و بکارگیری روشهای پیشگیری، میتوان قبل از نیاز به درمان، از عوارض آن در امان ماند.

فشار خون بالا می تواند به عوارض شدیدی از جمله خطر ابتلا به بیماری های قلبی، سکته مغزی و یا حتی مرگ منجر گردد.
بر اساس تعاریف دستورالعمل پزشکی انجمن قلب امریکا، میزان بیش از ۱۳۰ بر ۸۰ میلی متر جیوه، فشار خون محسوب می شود.
درحال حاضر ۸۵ میلیون نفر در امریکا مبتلا به فشار خون می باشند که این موضوع و افزایش مشکلات قلبی، سبب نگرانی های جهانی در حوزه سلامت شده است. در همین راستا، سازمان سلامت جهانی معتقد است، رشد صنایع غذاهای فرآوری شده، بر میزان نمک موجود در غذاها تاثیر گذاشته که این امر در واقع نقش اساسی را در ابتلا به فشار خون ایفا می کند.

 

انواع فشار خون:

۱.فشار خون اولیه:
فشار خونی که به علت شرایط و بیماری های دیگر به وجود نیامده است، فشار خون اولیه نامیده می شود. در واقع، این نوع فشار خون می تواند نتیجه ی عوامل متفاوتی باشد؛ از جمله حجم پلاسمای خون و فعالیت هورمون هایی که میزان فشار و حجم خون را تنظیم می کنند. علاوه بر این، عوامل محیطی مثل استرس و عدم فعالیت بدنی نیز میتوانند سبب ایجاد این نوع فشار خون شوند.

۲.فشار خون ثانویه:
این نوع فشار خون نتیجه ی شرایط و بیماری های دیگر می باشد.

 

برخی از این بیماری ها عبارتند از:

  1. دیابت، به علت مشکلات کلیوی و یا عصبی
  2. بیماری های کلیوی
  3. فئوکروموسیتوما (یک تومور نادر است که معمولاً در غدد آدرنال رخ می‌دهد)
  4. سندروم کوشینگ، که می تواند ناشی ازداروهای کورتیکواستروئید باشد.
  5. هیپرپلازی مادرزادی ادرنال (اختلال غدد آدرنال ترشحح کننده ی کورتیزول)
  6. پرکاری تیروئید
  7. پرکاری پاراتیروئید، که می تواند سطح فسفر و کلسیم بدن را مورد تاثیر قرار دهدحاملگی
  8. اختلالات تنفسی در خواب (آپنه خواب)
  9. چاقی
  10. بیماری های مزمن کلیه

 

عوامل ایجاد فشار خون:

علت ایجاد فشار خون اغلب ناشناخته است.
حدود ۱ از هر ۲۰ مورد ابتلا به فشار خون، تحت تاثیر شرایط اساسی یا برخی داروها می باشد. علاوه بر این، بیماری های مزمن کلیه نیز یکی از عوامل رایج ابتلا به فشار خون می باشد زیرا کلیه ها قادر به تسویه ی مایعات نیستند و این مایعات اضافی می توانند منجر به فشار خون شوند.

 

سایر عوامل: این عوامل احتمال ابتلا به فشار خون را افزایش می دهند:

سن:
این بیماری در افراد بالای ۶۰ سال شیوع بیشتری دارد. با افزایش سن، به علت ایجاد پلاک، عروق سفت تر و باریک تر شده که این امر سبب افزایش پیوسته میزان فشار خون می شود.

قومیت:
برخی از قوم ها بیشتر در معرض خطر ابتلا به فشار خون می باشند.

ندازه و وزن بدن:
اضافه وزن یا چاقی یکی از عوامل کلیدی در ابتدا به این بیماری است.

الکل و استعمال تنباکو:
مصرف مقادیر زیاد الکل به طور متداول و همچنین استعمال تنباکو می تواند فشار خون را افزایش دهد.

جنسیت:
خطر ابتلا در طول زندگی برای مردان و زنان یکسان است، اما مردان بیشتر مستعد ابتلا به این بیماری در سنین پایین تر می باشند؛ در حالی که این بیماری بین خانم ها در سنین بالاتر رایج می باشد.

برخی از بیماری ها:
بیماری های قلبی، دیابت، بیماری های مزمن کلیه و سطح کلسترول بالا به خصوص در سنین بالاتر می تواند منجر به فشار خون شوند.
عدم فعالیت بدنی، رژیم غذایی پرنمک، غذاهای چرب و فرآوری شده، کمبود پتاسیم در سبد غذایی، سابقه ی خانوادگی و عدم کنترل صحیح استرس نیز از عوامل دیگی هستند که خطر ابتلا به این بیماری را افزایش می دهند.

 

علائم ابتلاء به فشار خون:

یک شخص مبتلا به فشار خون ممکن است متوجه هیچ علامت خاصی نشود و اغلب این بیماری با عنوان (قاتل خاموش) شناخته می شود. چناچه این بیماری به موقع تشخیص داده نشود، می تواند سبب آسیب به قلب و اعضای داخلی مانند کلیه ها شود. با وجود اینکه گفته می شود فشار خون همراه با تعریق، اضطراب اختلالات در خواب و یا قرمزی پوست همراه می باشد، این نکته حائز اهمیت است که در بسیاری موارد هیچ علامت خاصی برای شناسایی این بیماری در فرد بروز پیدا نمی کند، بنابراین نیاز هست که هر فرد به طور متداول فشار خون خود را چک کند. با این وجود لازم به ذکر است که اگر فشار خون به مرحله ی بحرانی برسد، ممکن است شخص دچار سردرد و یا خونریزی از بینی شود.

 

عوارض ناشی از فشار خون بالا:

فشار خون در طولانی مدت می تواند از طریق تصلب شرایین سبب اختلالات و عوارضی شود، زیرا ایجاد پلاک در نتیجه سبب تنگ شدن رگ های خونی می شود و این امر سبب قلب با سختی بیشتر خون را به قسمت های بدن پمپاژ کند و در نتیجه سبب وخامت فشار خون می شود.

 

تصلب شرایین ناشی از فشار خون می تواند سبب مشکلات ذیل شود:

  1. نارسایی و حملات قلبی
  2. آنوریسم (برآمدگی غیرعادی در دیواره ی یک سرخرگ که می تواند شکاف بردارد و باعث خونریزی شدید و در برخی موارد، مرگ می شود)
  3. نارسایی کلیه
  4. سکته مغزی
  5. قطع عضو
  6. رتینوپاتی فشار خون بالا در چشم، که می تواند منجر به نابینایی شود.

بررسی های متداول میزان فشار خون می تواند سبب جلوگیری از عوارض حاد تر شود.

 

روش اندازه گیری فشار خون:

میزان فشار خون می تواند با دستگاه اسفیگمومانومتر (فشارسنج پزشکی) اندازه گیری می شود.
داشتن فشار خون برای مدتی کوتاه، در واقع پاسخ عادی به بسیاری از شرایط از جمله استرس های حاد و یا ورزش سنگین می باشد؛ که در این موارد فشار خون حتی در افراد سالم نیز به طور مختصر افزایش یابد. به همین علت تشخیص فشار خون، نیازمند بررسی های متعدد در طول زمان می باشد تا نظر قطعی راجع به فشار خون داده می شود.
سیستولیک در واقع به فشاری که قلب، خون را در بدن پمپاژ می کند اشاره دارد و دیاستولیک به فشار در هنگامی که قلب آرام شده و دوباره با خون پر می شود اشاره می کند.

 

مقادیر زیر براساس دستورالعمل های انجمن قلب امریکا در سال ۲۰۱۷ می باشد:

سیستولیک (میلی متر جیوه) دیاستولیک (میلی متر جیوه)
فشار خون طبیعی کمتر از ۱۲۰ کمتر از ۸۰
فشار خون بالا بین ۱۲۰ تا ۱۲۹ کمتر از ۸۰
بیماری فشار خون (سطح ۱) بین ۱۳۰ تا ۱۳۹ بین ۸۰ تا ۸۹
بیماری فشار خون (سطح ۲) حداقل ۱۴۰ حداقل ۹۰
فشار خون بحرانی بیش از ۱۸۰ بیش از ۱۲۰


اگر آزمایش فشار خون شما را در حالت بحرانی نشان داد، ۲ تا ۳ دقیقه صبر کنید و دوباره آزمایش را تکرار کنید و اگر نتیجه مشابه یا بیشتر باشد، در واقع یک مورد اورژانس محسوب می شود و باید به پزشک مراجعه شود.

 

روشهای پیشگیری از ابتلاء به فشار خون:

رژیم:
برخی از انواع فشارخون می توانند با اصلاح سبک زندگی و انتخاب های صحیح رژیم های غذایی مانند انجام فعالیت های ورزشی، کاهش استفاده از الکا و دخانیات و اجتناب از رژیم غذایی پر سدیم می توانند سبب کنترل و پیشگیری فشار خون شوند.

 

کاهش میزان دریافتی نمک:
در بیشتر کشورها، میانگین مصرف نمک در روز بین ۹ تا ۱۲ گرم می باشد. سازمان سلامت جهانی توصیه می کند این میزان به کمتر از ۵ گرم در روز کاهش یابد که در نتیجه بتواند سبب کاهش خطر احتمال ابتلا به فشار خون و دیگر بیماری های مرتبط شود.
لازم به ذکر است که کاهش مصرف نمک نه تنها برای افراد دارای فشار خون مفید است، بلکه این امر سبب پیشگیری از بسیاری مشکلات در افراد سالم می شود.



عدم نوشیدن مشروبات الکلی:
مصرف الکل به طور مستقیم با افزایش فشار خون و افزایش احتمال سکته ی مغزی در ارتباط است.

 

مصرف بیشتر میوه و سبزیجات و اجتناب از چربی ها:
به افرادی که فشار خون دارند یا در معرض ابتلا به آن هستند، پیشنهاد می شود تا جایی که ممکن است از چربی ها (اشباع یا غیر اشباع) اجتناب کنند.

 

مواد غذایی جایگزین شامل موارد زیر می باشند:

  1. غلات فراوری نشده، غذاهای پرفیبر
  2. میوه و سبزیجات مختلف
  3. لوبیا، حبوبات و آجیل
  4. ماهی های غنی از امگا-3 (دو بار در هفته)
  5. مرغ و ماهی بدون پوست
  6. محصولات لبنی کم چرب
  7. بر اساس برخیط از استناد ها، استفاده از مکمل های پروبیوتیک برای مدت ۸ هفته یا بیشتر می تواند برای افراد دارای فشار خون مفید باشد.

علاوه بر این، این نکته از اهمیت بالایی برخوردار است که افراد از چربی های ترانس، روغن های گیاهی هیدروژنه و چربی های حیوانی اجتناب کنند.

 

کنترل وزن بدن:

فشار خون ارتباط نزدیکی با اضافه وزن دارد و خبر خوب آن است که با کاهش وزن به طور طبیعی میزان فشار خون کاهش می یابد. یک رژیم غذایی متعادل، سالم که بر اساس وزن، قد، جنسیت و سطح فعالیت آن شخص تعیین شده باشد می تواند نقش مهمی را در کنترل فشار خون ایفا کند.

 

روشهای درمان فشار خون:

بررسی های منظم بهترین روش برای کنترل فشار خون می باشد. در حالی که، فشار خون در بهترین حالت از طریق رژیم غذایی کنترل می شود (قبل از این که به مرحله ی فشار خون بالا برسد)، گزینه های درمان نیز وجود دارند. در این میان، اصلاح سبک زندگی در صدر استانداردترین روش ها برای درمان فشار خون می باشد.


برخی از گزینه های درمان عبارتند از:


۱.فعالیت بدنی منظم:
پزشکان توصیه می کنند که بیماران مبتلا به فشار خون، ۵ تا ۷ روز در هفته و هر بار ۳۰ دقیقه ورزش با فشار متوسط، پر انرژی، پویا و هوازی انجام دهند.این ورزش ها شامل پیاده روی، پیاده روی آرام، دوچرخه سواری و شنا می باشد.

۲.کاهش استرس:
اجتناب از استرس و یا اعمال راه کارهایی برای کنترل استرس های اجتناب ناپذیر، می تواند به کنترل فشار خون کمک کند. الکل، برخی از داروها، دخانیات و تغذیه ی ناسالم علی رغم تصور برخی از افراد که باعث مقابله با فشار خون می شود، خود باعث افزایش مشکلات ناشی از فشار خون می شود. استعمال دخانیات می تواند فشار خون را افزایش دهد و ترک آن سبب کاهش خطر ابتلا به فشار خون، مشکلات قلبی و بیماری های دیگر می شود.


۳.داروها:
افرادی که فشار خونی بالاتر از ۱۳۰ بر روی ۸۰ دارند ممکن است برای درمان از دارو استفاده کنند. درابتدا، داروها معمولا به میزان کم و با دوز پایین تجویز می شود و عوارض جانبی مرتبط با این داروها معمولا جزئی هستند. در نهایت، ارکیی از حداقل دو داروی ضد فشار خون مورد نیاز می باشد.

 

از اینکه تا پایان مطلب"انواع فشار خون؛ عوامل موثر، عوارض و روشهای پیشگیری و درمان آن"با ما همراه بودید، از شما سپاسگزاریم.

پیشنهاد می شود مطالب ذیل را نیز مطالعه نمائید:

  1. سرطان پروستات شایع در مردان
  2. علل ایجاد پارگی در مینیسیک زانو
  3. سیاه شدن بی سر و صدای استخوان ران

 

منبع خبر:

سایت Medical news today 

 

برای گرفتن نوبت درمانگاه اینجا کلیک کنید.